Các nhà lập pháp California: ngân sách 325 tỷ đô la "được thông qua bằng hy vọng"

Photo by Josh Hild on Unsplash

Cơ quan lập pháp California đã thông qua ngân sách tiểu bang ngày thứ Hai, dựa nhiều  vào việc vay nợ hơn là cắt giảm chi tiêu để thu hẹp khoản thâm hụt dự kiến ​​là 12 tỷ đô la, với mục đích trì hoãn các quyết định khó khăn về các ưu tiên ngay cả khi khoản thiếu hụt đó dự kiến ​​sẽ chỉ tăng lên trong những năm tới.

Kế hoạch chi tiêu trị giá 325 tỷ đô la, được đa số đảng Dân chủ chấp thuận theo đường lối đảng phái, là một thứ hình thức, vì các nhà lập pháp theo hiến pháp phải thông qua ngân sách cân bằng trước ngày 15 tháng 6 hoặc mất tiền lương.

Sau khi bác bỏ nhiều khoản cắt giảm các dịch vụ xã hội mà Thống đốc Gavin Newsom đề xuất vào tháng trước để ổn định tài chính của California trong dài hạn, giờ đây họ phải đàm phán cho một sự thỏa hiệp trong những tuần tới, với ngày 1 tháng 7 bắt đầu năm tài chính đang đến gần.

Hai bên vẫn còn cách nhau hang nhiều tỷ đô la, đặc biệt là về Medi-Cal, chương trình bảo hiểm y tế của tiểu bang dành cho người nghèo, cũng như các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà, phương tiện giao thông công cộng, giáo dục đại học và tăng lương cho nhân viên nhà nước.

Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ cho biết họ muốn trì hoãn việc cắt giảm đau đớn trong vài năm để có thêm thời gian tìm giải pháp khác vì không muốn "cân bằng ngân sách trên lưng những người dễ bị tổn thương nhất" — và có lẽ, như một nhà lập pháp đã nói trong tuần này, hãy chờ đợi một sự thay đổi "thần kỳ" trong nền kinh tế của California.

"Tuy nhiên, kết quả tồi tệ nhất ở đây là thực hiện các khoản cắt giảm mà cuối cùng chúng ta nhận ra rằng không cần phải thực hiện — đẩy mọi người ra khỏi các chương trình an toàn và sau đó quay lại và nhận ra rằng

các dự báo đã sai, đó không phải là điều cần thiết", Nghị sĩ Jesse Gabriel, đảng viên Dân chủ Encino, người chủ trì ủy ban ngân sách của Hội đồng, nói với các phóng viên sau cuộc bỏ phiếu. "Chúng ta có thể ở trong một thế giới hoàn toàn khác sau sáu tháng nữa".

Một điểm gây tranh cãi chính là Medi-Cal, chương trình này đang chiếm một phần lớn trong thâm hụt. Tiểu bang đã mở rộng đáng kể các dịch vụ trong những năm gần đây và chi phí hiện đang tăng nhanh hơn dự kiến ​​sau khi có nhiều bệnh nhân mới ghi danh hơn. Các nhà lập pháp đã phân bổ hàng tỷ đô la tiền tài trợ bổ sung cho chương trình vào mùa xuân này để duy trì khả năng thanh toán.

Newsom đề xuất những thay đổi lớn để giải quyết những vấn đề về cấu trúc đó, bao gồm đóng băng việc ghi danh đối với người lớn sống bất hợp pháp tại đất nước này, những người mới đủ điều kiện vào năm ngoái, cũng như tính phí bảo hiểm hàng tháng 100 đô la và cắt giảm các phúc lợi chăm sóc dài hạn và nha khoa đối với những người duy trì  bảo hiểm của họ. Thống đốc cũng muốn loại bỏ phí trả cho các loại thuốc giảm cân như Ozempic và khôi phục lại việc kiểm tra tài sản nghiêm ngặt đối với người cao tuổi, vốn đã bị loại bỏ gần đây.

Lập pháp đã chấp nhận một số đề xuất đó, chẳng hạn như ngưng việc ghi danh và ngừng trả cho thuốc giảm cân, đồng thời thu hẹp các đề xuất khác, bao gồm cả kiểm tra tài sản. Lập pháp muốn giảm phí bảo hiểm hàng tháng đối với những người nhập cư không có giấy tờ xuống còn 30 đô la, tạo cơ hội cho những người mất bảo hiểm Medi-Cal vì họ không đủ khả năng chi trả để đăng ký lại, hoãn việc cắt giảm các phúc lợi nha khoa và duy trì các phúc lợi chăm sóc dài hạn của họ.

Ngay cả sự thỏa hiệp đó cũng bị một số đảng viên Dân chủ lên án, những người đã lên tiếng phản đối cái mà họ coi là "hệ thống chăm sóc sức khỏe hai tầng" trong cuộc tranh luận, kêu gọi bỏ phiếu chống hoặc yêu cầu lập pháp thay vào đó xem xét tăng thuế đối với các tỷ phú.

“Chúng ta không thể góp phần gây ra nỗi sợ hãi và đau khổ cho các cộng đồng trên khắp tiểu bang, và tôi khẩn cầu chúng ta hãy cân nhắc các giải pháp thay thế”, Đại biểu Celeste Rodriguez, một đảng viên Dân chủ Arleta, người gần như bật khóc khi nói với các đồng nghiệp rằng bà cảm thấy bị xúc phạm bởi dự luật ngân sách. 

Kế hoạch của lập pháp cũng bác bỏ đề xuất của Newsom về việc giới hạn giờ làm cho các người cung cấp dịch vụ hỗ trợ tại nhà và xóa bỏ các phúc lợi đó cho những người lớn sống bất hợp pháp.

Kế hoạch khôi phục nguồn tài trợ cho các phòng khám kế hoạch hóa gia đình mà thống đốc đã tìm cách xóa bỏ; Đại học California,  Đại học Tiểu bang California và hỗ trợ tài chính cho sinh viên; và phương tiện giao thông công cộng. Kế hoạch tiến hành tăng lương 767 triệu đô la cho nhân viên nhà nước mà Newsom đã yêu cầu tạm dừng và đưa ra nguồn tài trợ cho các ưu tiên lập pháp khác, bao gồm hơn 900 triệu đô la cho việc xây dựng nhà ở giá rẻ và hỗ trợ nợ thế chấp cho người mua nhà lần đầu. Kế hoạch đề xuất cho vay tới 1.75 tỷ đô la từ tiểu bang cho các chính quyền địa phương ở Los Angeles và các cơ quan giao thông công cộng ở Vùng Vịnh San Francisco đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt ngân sách của riêng họ.

Tất cả những điều đó sẽ làm tăng thêm hàng tỷ đô la chi tiêu, vào năm tới và trong tương lai, vượt quá kế hoạch của Newsom — vốn đã dựa vào việc chuyển tiền vốn dùng để chi trả cho các dự án khí hậu và hoàn trả cho nhà cung cấp Medi-Cal, và rút 7,1 tỷ đô la từ quỹ dự trữ để thu hẹp khoảng cách doanh thu. Để trả cho khoản này, Lập pháp tìm cách vay thêm từ các quỹ đặc biệt của tiểu bang.

Cách tiếp cận của họ có thể khó duy trì do triển vọng tài chính ảm đạm của tiểu bang, với thâm hụt ngân sách hàng năm dự kiến ​​sẽ tăng lên 30 tỷ đô la trong vòng ba năm tới. Biến động trong thị trường chứng khoán và các ngành công nghiệp quan trọng của California do thuế quan mới toàn diện của Trump, cũng như dự đoán cắt giảm tài trợ liên bang, có thể làm sâu thêm lỗ hổng đó.