Chân Trời Tím, bộ phim thất lạc từng làm rạng danh điện ảnh miền Nam và có doanh thu cao nhất thời đại

Được quay ròng rã ba tháng trời, với 100 xe tăng, 45 máy bay trực thăng, 300 xe cơ giới đủ loại, 600 diễn viên chính phụ…, Chân trời tím thuộc thể loại lãng mạn-sử thi chiến tranh, do đạo diễn Lê Hoàng Hoa biên dựng, phỏng theo tiểu thuyết cùng tên ấn hành năm 1964 của tác giả Văn Quang.

Bộ phim được ra mắt lần đầu vào năm 1971 tại Sài Gòn, sau đó đã bị thất lạc hơn bốn thập niên mới được tìm lại. Một bản 35mm của bộ phim vẫn còn sót lại trong thư khố của xưởng phim Nhật Bản Imagica Lab. Sau đó, bản này đã được phục chế bằng công nghệ số bởi một hậu duệ của Mỹ Vân Phim và bản mới đã được trình chiếu lần đầu tiên tại Canada vào ngày 11 Tháng Sáu 2016.

Lúc ban đầu, chủ của tờ Kịch Ảnh, ông Quốc Phong đã có ý định chuyển thể cuốn tiểu thuyết của Văn Quang thành phim, nhưng vì không muốn biến nó trở thành một bộ phim thị trường hời hợt nên ý định đã bị dập tắt. Sau đó chờ đợi đầu tư một số vốn thật lớn cùng với bối cảnh và nội dung để biến nó trở thành một bộ phim kinh điển. Hiển nhiên điều đó không hề dễ dàng.

Chân trời tím thoạt đầu có mức kinh phí thực hiện lên đến 14 triệu đồng VNCH (khoảng 50 kg vàng) – là con số rất lớn thời bấy giờ, và tất nhiên, không có một hãng phim riêng lẽ nào đủ sức gồng gánh nên hãng Mỹ Vân Phim đã phải kêu gọi sáu hãng phim khác hợp tác thực hiện. Liên doanh bảy hãng đó lấy tên chung là Liên Ảnh film (gọi tắt của Liên Hiệp Điện Ảnh Việt Nam). Bộ phim quy tụ rất nhiều diễn viên nổi tiếng của miền Nam Việt Nam thời điểm đó như Hùng Cường, Kim Vui, Bảo Ân, Mộng Tuyền, Ngọc Đức, Ngọc Phu, Tùng Lâm, Khả Năng, Xuân Phát, Bà Năm Sa Đéc…



Phim không chỉ thành công về mặt doanh thu 98 triệu đồng, gấp 7 lần tiền vốn bỏ ra (tương đương 350 kg vàng, thời bấy giờ) mà còn đạt được giải thưởng Văn học Nghệ thuật năm 1971 của phủ Tổng thống. Minh tinh điện ảnh Thẩm Thúy Hằng đã chia sẻ rằng: “Bộ phim quay xong là một thành công lớn, được khắp các báo Sài Gòn ca ngợi. Phim được giải Tổng thống năm 1971. Đích thân Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã trao tặng Kim Vui tượng vàng Nữ diễn viên xuất sắc, trong đêm liên hoan trao giải tại dinh Độc Lập.”

Chân trời tím là một bộ phim Việt Nam nhưng có thêm phần phụ đề Pháp ngữ, bản đầu tiên đã được gửi đi trình chiếu tại Ðại Hội Ðiện Ảnh ở Dianard (Anh Quốc) năm 1971. Trong cùng thời điểm đó, bộ phim cũng được mời tham gia Liên hoan phim Á châu tổ chức tại Đài Bắc và đạt giải nhất về nghệ thuật (Best Artistic Expression Award from the Asian Film Festival).

Xuyên suốt bộ phim, khán giả dõi theo cuộc hành trình của hai số phận: Một người là ca sĩ, một người là quân nhân giữa thời binh lửa, đặt để trong bối cảnh chính biến đẫm máu của lịch sử. Họ yêu nhau, nhưng trời cao lại bắt họ trải qua không ít sóng gió nên cuộc tình chẳng mấy tươi sáng.

Trọng trách đạo diễn cuốn phim được nhắm cho ông Lê Hoàng Hoa, một tên tuổi hàng đầu trong làng điện ảnh VNCH thời ấy, còn hai vai chính nam nữ sẽ mời Hùng Cường và Kim Vui, hai ca sĩ thanh sắc vẹn toàn bấy giờ. Bên cạnh đó, Liên Ảnh còn tính toán chu đáo đến từng chi tiết, khi mời hầu hết gương mặt nghệ sĩ nào có tiếng tăm tại Sài Gòn vào các vai phụ để đảm bảo sức thu hút khán giả diện rộng và đạt mức doanh thu lớn nhất có thể.

Ngoài ra, còn là sự kỹ lưỡng đến cả phần viết lời đối thoại khi Liên hiệp phim mời chính nhà văn Văn Quang cùng Mai Thảo, một nhà văn khác biên thoại. Hai tác phẩm Nghìn trùng xa cách của Phạm Duy và Người đi qua đời tôi của Phạm Đình Chương đã được dự kiến làm nhạc nền cho cuốn phim, sau còn có cả Trần Thiện Thanh soạn thêm bài Chân trời tím bám sát nội dung câu chuyện phim.

Phước Châu (từ FB Võ Hữu Nhậm)