Chuyện Khắp Nơi

Một khám phá mới chấn động về oxygen dưới đáy đại dương có thể viết lại lịch sử Trái Đất

Friday, 26/07/2024 - 07:59:42

Oxygen tồn tại dưới đáy Thái Bình Dương nhưng không phải do các sinh vật sống tạo ra mà từ những cục kim loại có hình thù kỳ lạ giống những củ khoai tây phát ra lượng điện năng gần tương đương những viên pin AA.

oxy
Cục kim loại có hình thù kỳ lạ giống những củ khoai tây từ đáy biển đang được thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Ảnh: newscientist.com

Nhóm tác giả nghiên cứu tin rằng phát hiện bất ngờ này có ý nghĩa tiềm ẩn lớn và có thể thay đổi cơ bản những lý thuyết về khởi đầu sự sống trên Trái Đất. Trước đây, người ta cho rằng chỉ thực vật và tảo mới có khả năng tạo ra oxy qua quá trình quang hợp cần ánh sáng Mặt Trời. Tuy nhiên, ở độ sâu 2.5 miles dưới bề mặt Thái Bình Dương, nơi không có ánh sáng Mặt Trời, nhóm nghiên cứu đã phát hiện oxy từ các mô quặng hỗn hợp khoáng sản nhỏ (polymetallic nodules) - gọi là oxy tối.

Phát hiện này được ghi nhận tại vùng Clarion-Clipperton (CCZ), một đồng bằng vực thẳm giữa Hawaii và Mexico, nơi các công ty khai thác mỏ có kế hoạch thu hoạch các mô quặng. Các mô quặng này giàu kim loại như coban, niken, đồng và mangan, được dùng trong pin, điện thoại thông minh, tua bin gió và tấm pin Mặt Trời. Nhóm khoa học quốc tế đã gửi một tàu nhỏ đến CCZ để nghiên cứu tác động của khai thác đến các loài động vật kỳ lạ sống trong bóng tối. Tác giả chính của nghiên cứu, Andrew Sweetman thuộc Hiệp hội Khoa học Hàng hải Scotland (SAMS), cho biết nhóm phát hiện điều thú vị này khi đo mức độ tiêu thụ oxy ở đáy biển.

Họ sử dụng thiết bị đặc biệt để thu thập trầm tích. Thay vì lượng oxy giảm do các sinh vật tiêu thụ, lần này lượng oxy tăng lên, điều không thể xảy ra trong bóng tối mà không có quang hợp. Họ mang một số mô quặng lên tàu để thử nghiệm và kết quả tương tự: lượng oxy lại tăng lên. Nhóm cũng phát hiện các mô quặng này có mức điện áp gần bằng pin AA, có thể tách nước biển thành hydro và oxy qua quá trình điện phân nước biển, xảy ra ở mức điện áp khoảng 1.5 volt.

Giám đốc SAMS, Nicholas Owens, gọi đây là "một trong những phát hiện thú vị nhất về khoa học đại dương gần đây". Phát hiện oxy không qua quang hợp có thể thay đổi suy nghĩ về khởi nguồn tiến hóa của sự sống phức tạp trên hành tinh. Quan điểm hiện tại cho rằng oxy được tạo ra đầu tiên khoảng 3 tỷ năm trước bởi vi khuẩn lam, dẫn đến sự phát triển dần của sự sống phức tạp. Tuy nhiên, phát hiện của nhóm cho thấy sự sống có thể bắt đầu ở nơi khác ngoài đất liền. Họ còn mở rộng giả thuyết rằng nếu quá trình này diễn ra trên Trái Đất, nó có thể tạo ra môi trường sống giàu oxy trên các thế giới đại dương khác như Enceladus và Europa, mở ra khả năng tồn tại sự sống.

Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Nature Geoscience.

LK lược dịch

Viết bình luận đầu tiên

Advertisement

MỚI CẬP NHẬT