Chuyện Nước Pháp

Sử liệu tân thời trong Hội Chợ năm 2018 (kỳ 3)

Monday, 28/05/2018 - 11:20:59

Đặc biệt, ở thành phố nhỏ tên là Vascoeuil thuộc vùng Haute Normandie ở phía Tây Bắc nước Pháp tỉnh Eure, có tượng nữ thần Tự Do cóp lại bởi danh họa gốc Tây Ban Nha từng sinh sống lâu đời bên Pháp tên là Dali.

Bài NGỌC DIỄM

Đi ngang qua gian hàng này, tôi thấy vui vui nên đứng lại nhìn thật kỹ. Ối chà, bức tượng nữ thần Tự Do nổi tiếng của nước Mỹ đang đứng đó tỉnh bơ. Một dịp tốt để tôi nhớ lại những kỷ niệm đã trải qua khi chúng tôi đến viếng thăm tượng. Người quá đông và làm đuôi quá lâu, leo thang lên chưa tới nơi trong gia đình có trẻ con mệt bí thở sắp xỉu thế là cả nhà đành lục tục xuống hết.
Vì thế, phải nhắc lại vì sao mà dân chúng du lịch khắp nơi trên thế giới đến Nữu Ước là có chương trình tạt qua đây viếng Tượng. Hình ảnh tuyệt vời mang ý nghĩa bất tử để mọi người nhớ đến vì sự tượng trưng cho Độc Lập, Tự Do qua tấm gương Hoa Kỳ.


Tượng Nữ Thần Tự Do chép lại đứng trước chiếc cầu và thành phố Nữu Ước. Bức tượng bản sao rất cao lớn, khoảng sáu thước tây. (Ngọc Diễm/Viễn Đông)


Trẻ con lên chơi cầu tuột bên gian hàng dựng tượng Nữ Thần Tự Do. (Ngọc Diễm/Viễn Đông)

Để lên đến tận nơi bên trong của thân tượng và có thể đứng trên cao nhìn xuống ngắm cảnh, phải trèo lên 354 nấc thang. Lại thu hút du khách đông nghẹt, những lối đi nhỏ rất bí hơi đầy ngưới chờ. Không ngờ một trong những trẻ em bị mệt thuộc về gia đình nhà tôi, rất hiếm khi nhưng nó đã xảy ra. Để tránh tất cả những tình huống xấu hơn, chúng tôi liền hủy bỏ ngay cuộc lên thang và xuống liền tức thì. Điều quyết định này rất đúng vì đứa trẻ khoẻ lên khi được dìu xuống và hít thở khí trời trong sạch bên ngoài và bớt hầm. Cả nhà thở phào đứng xa nhìn tượng cao 46 mét, ngọn lửa từ đuốc sáng của nữ thần cao tới 93 mét nhờ chiếc bệ đá nâng thêm lên.

Nhà điêu khắc Pháp Auguste Bartholdi dựng tượng, nhưng bên trong là do kỹ sư sáng tạo ra tháp Eiffel bảo đảm phần xương cốt. Nữ thần Tự Do mang vòng vương miện có bảy nhánh tượng trưng cho bảy đại lục thế giới. Bà giơ cao bó đuốc sáng soi đường với tay mặt thật mạnh mẽ và tay trái cầm quyển vở nhỏ ghi ngày 4 tháng 7 năm 1776. Đó là ngày tuyên bố độc lập thành công sinh ra nước Hoa Kỳ thống nhất, hùng mạnh. Đuốc sáng tượng trưng cho sự tự do kèm theo nhiều giá trị từ đó sinh ra cho một quốc gia từng trải. Dưới chân tượng có những dãy xích sắt bị đập vỡ.

Nước Pháp đã hiến tặng tượng cho Mỹ để kỷ niệm ngày lập quốc ấy, và đảo Liberty được chọn để nữ thần ngắm nhìn khắp vịnh New York kể từ tháng 10 năm 1886. Nhờ mỹ cảm của Pháp, tượng được đặt nhìn về phía Đông nơi có Châu Âu để cảm tạ và nhấn mạnh mối liên hệ đôi bên. Từ hàng chục năm nay, bất cứ dân di cư qua đường biển nào đến nơi đây cư ngụ đều nhìn thấy tượng khi vừa đặt chân đến đất liền.  
Trở lại Hội Chợ với bức tượng bản sao của nữ thần Tự Do. Thật vậy, tặng người thì ta không có vật tặng. Thế nên, kể từ khi tượng quá nổi tiếng khắp nơi trên thế giới thì những bản sao của NTTD được phép ra đời. Giống như tháp khổng lồ Ép-Phen cũng thế. Đặc biệt tại Pháp, không kể Hội Chợ đã làm tượng riêng cho một gian hàng, một website của nước này đã kiểm điểm được chừng 40 cái. Tượng được kể đến nhiều người biết đặt ở chính thủ đô Pháp quay về hướng có tượng gốc bên Mỹ, tại cầu Grenelle thuộc địa phận đảo Thiên Nga.

Nói chung, tượng không được làm ra như của riêng của ai đó, mà đều hướng về công chúng để họ thưởng lãm với chiều cao tối thiểu chừng hai mét trở lên. Riêng về chính tác giả của bức tượng nguyên thủy, ông Bartholdi, đã từng cho ra đời nhiều bức giống hệt là bản sao trung thành với thước tấc nhỏ hơn cái bên Mỹ. Những tượng do chính ông Bartholdi làm đều thật đẹp và thật đúng từ cách cầm đuốc sáng giơ lên và quyển vở nhỏ cắp nghiêng nghiêng bên hông trái. Bởi vì có những tượng sao chép lại cái thì quá ốm, cái thì quá mập, cái thì cầm đuốc giơ thẳng băng hay cắp vở đứng thẳng bên hông. Chúng tôi nhìn mà tức cười, đã vậy, vật liệu cũng khác nhau và màu sắc cũng bị biến dạng. Màu chính là xanh da trời, có nơi thành vàng óng ánh, có chỗ thành màu nâu. Cái bằng thép, cái bằng thạch cao, bằng xi măng hay sắt. Có cái được chạm trỗ bằng gỗ quý luôn thể. Thật đúng là tượng thần… Tự Do.

Đặc biệt, ở thành phố nhỏ tên là Vascoeuil thuộc vùng Haute Normandie ở phía Tây Bắc nước Pháp tỉnh Eure, có tượng nữ thần Tự Do cóp lại bởi danh họa gốc Tây Ban Nha từng sinh sống lâu đời bên Pháp tên là Dali.

Ông này rất vui tính nên cho bà dù mặc chiếc áo khoác dài trang nhã kiểu y phục La mã xưa, vẫn có thể giơ cao lên cả… hai ngọn đuốc sáng tượng trưng cho sự Tự Do nhấn mạnh! Danh nhân Salvador Dali thật ra đã từng bị bức tượng nguyên thủy của tác giả nói trên thu hút. Ông vẽ bản thảo tượng nữ thần với hai tay nâng cao hai ngọn đuốc từ năm 1974, năm 1994 bức tượng được tạo lại với chiều cao bảy mét đặt ở phố Perpignan rồi cuối cùng đưa đến điện Elysées trước khi về tại Cadaquès. Nhà ga Perpignan được Dali rất thích xem nó là trung tâm thế giới, còn Cadaquès là nơi họa sĩ đã sống khá lâu tại đó bên Tây Ban Nha.
Năm 2015, báo chí tràn ngập tin tức kỷ niệm tượng nữ thần Tự Do được 130 năm đánh dấu tình thân hữu vĩnh cửu Pháp-Mỹ. Người Hoa Kỳ nhớ ơn người Pháp đã từng giúp đỡ họ độc lập với đế quốc Anh, và lễ độc lập 100 năm vào lúc 1886 cần được ghi nhớ mãi cho thế giới làm gương. Đó là điều mà ông Laboulaye, chính trị gia trung lập và thích Mỹ đã muốn làm năm 1870. Cho đến 16 năm sau thì bức tượng ra đời như đã kể phần trên, sự chế tạo cốt lỏi từ chất sắt kim loại ra

khoảng 10 năm mới xong. Ngọn đuốc vừa đem lại Ánh Sáng, vừa tượng trưng cho Tự Do, lại có gương mặt nghiêm khắc của một phụ nữ nghe đồn là bà mẹ của chính tác giả Bartholdi sống đến 90 tuổi thời đó thật đại thọ. Một bà khác, góa phụ của nhà sáng chế máy may Singer rất quen thuộc với dân Việt Nam ta xưa kia. Chính hiền thê của tác giả, lớn hơn ông 13 tuổi, gốc gác thành phố Nancy đại đông cũng được cho vào tin đồn. Để tránh làm tổn thương tự ái của mỗi phụ nữ đáng kính, ông Bartholdi im như thóc.
Sau này, bí mật được giải tỏa bởi cô cháu gái bốn đời của nhà sáng tác bức tượng. Đó là một phụ nữ trẻ ngoài gia đình có gương mặt tuyệt đẹp mang vóc dáng Hoa Kỳ: mắt xanh biếc, mũi thật cao và thẳng nét cương quyết, toàn thể gương mặt nghiêm trang và ngời sáng ý chí tự cường! Cô gái đẹp tên Sarah gốc New York, ly dị và lập gia đình lại với một người bạn ông Bartholdi cũng gốc gác vùng Lorraine. Ông này thấy mặt Sarah là bị sốc và lập tức chọn cô làm mẫu.
(Còn kỳ cuối)

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT